تصاویر | اسرار ناشناخته شهر ونیز

به گزارش همشهری آنلاین، به همین دلیل است که به این سرزمین عجیب، لقب شهر روی آب را داده‌اند و سالانه میلیون‌ها نفر از این شهر و عجایبش بازدید می‌کنند. کانال‌های  پر از آب و سفر در خیابان‌های باریک و بلند شهر؛ آن هم با قایق، آن‌قدر جذاب است که  این شهر شمالی ایتالیا  به یکی از مشهورترین مکان‌های توریستی این کشور تبدیل شده است.  

این شهر به خاطر کانال‌های آبی‌اش مشهور شده است. اما چرا این کانال‌ها در وسط شهر وجود دارند؟ شاید خیلی‌ها خبر نداشته باشند اما ونیز را بیشتر از هر اسم دیگری باید شهر جزایر نامید. در حقیقت این طور نیست که ونیز را وسط آب ساخته باشند چون این شهر قدیمی روی ۱۱۸ جزیره کوچک ساخته شده است. جزیره‌های کوچکی که زمانی خانه ماهیگیران بوده‌اند. اما این جزیره‌های کوچک و زندگی روی آنها آن‌قدر بین مردم محبوبیت پیدا کرد که حالا سطح همه آنها به وسیله خانه پوشیده شده است. بیشتر از۱۵۰ کانال یا آبراه، این ۱۱۸ جزیره را به هم وصل می‌کنند.

یکی از روش‌های رفت‌وآمد بین این جزایر کوچک پل‌هایی است که بین آنها زده شده است؛ یعنی اگر کسی ساکن ونیز باشد برای رفتن به خانه همسایه و اقوامش مجبور است از روی پل عبور کند. این پل‌ها در مناطق مختلف وجود دارند و تقریبا در هر جزیره‌ای، می‌شود چندتا از آنها را پیدا کرد. به همین دلیل است که این شهر را به خاطر وجود بیش از ۴۰۰ پل، شهر پل‌ها هم نامگذاری کرده‌اند.  قسمت قدیمی و تاریخی شهر که در حقیقت خانه ماهیگیران بوده است هیچ خیابانی ندارد.

اینجا کانال‌های پر از آب، نقش خیابان‌های شهر را بازی می‌کنند. تنها وسیله جابه‌جایی مردم هم تاکسی‌ها و اتوبوس‌های آبی هستند. شاید باورش سخت باشد اما در ونیز هیچ ماشینی وجود ندارد و حتی ماشین‌ها نمی‌توانند بیشتر از ۲۵ کیلومتر به آن نزدیک شوند. به همین دلیل ونیز بزرگ‌ترین شهر بدون اتومبیل در اروپا هم لقب گرفته  است. اگر کسی هوس کند که با ماشین سری به ونیز بزند باید ماشینش را در ۲۵ کیلومتری شهر در پارکینگ پارک کند و بعد خودش را با قایق به شهر برساند.

تاریخ روی آب

ونیز شهر عجیبی است. تعداد نام‌های زیادی که برای آن ذکر شده یکی از این عجایب است. ایتالیایی‌ها در زبان محلی به آن «لادومینانته» می‌گویند اما اسم اصلی آن در زبان ایتالیایی «ونیتزیا» است. ونیز به ملکه دریای آدریاتیک هم  مشهور است و البته لقب‌های زیاد دیگری  هم دارد؛ شهر جزایر، شهر کانال‌ها، شهر پل‌ها، شهر آب، شهر شناور و شهر ماسک‌ها.  لوئیجی بارزینی- روزنامه‌نگار آمریکایی ایتالیایی- درباره این شهر در  نیویورک تایمز می‌نویسد: «ونیز بی شک زیباترین شهری است که به دست انسان‌ها ساخته شده است».

اگر از احساساتی شدن او به  خاطر میهن‌پرستی بگذریم ونیز واقعا یکی از شهرهای زیبای جهان است. جزایر کوچکی که شهر روی آنها بنا شده در ساحل دریای آدریاتیک و در شمال شرقی ایتالیا قرار دارند. این جزایر کوچک جمعیتی نزدیک به ۶۰ هزار نفر را در خودشان جای داده‌اند. این منطقه که به وسیله آب‌های شور احاطه شده بیشتر از ۴۱۲ کیلومتر مربع مساحت دارد و در کنار خط ساحلی بین کوه «پو» در جنوب و رودخانه «پیاوه» در شمال پراکنده شده است. ونیز مرکز استان «ونه نو» است. بین مردم محلی قسمت‌های تاریخی شهر که روی آب شناورند «سنترو استوریکو» نامیده می‌شوند.

از ماهیگیری تا تجارت

اینجا در حقیقت شهر کوچکی بوده که به دست ماهیگیران ساخته شده است. بر اساس منابع تاریخی ونیز به وسیله گروهی از مهاجران رومی ساخته شده است. اولین ساکنان ونیز مهاجرانی بودند از شهرهای پادوآ، آکوئیلیا و کانکوردیو که به قصد ماهیگیری به اینجا آمدند و خانه‌هایشان را روی جزایر کوچک ساحل دریا ساختند.

قدیمی‌ترین ساختمان به جا مانده شهر، کلیسای «سان جاکوپو» است که در قرن‌چهارم میلادی ساخته شده است. اما از قرن چهارم میلادی به بعد بود که شهر کم‌کم رونق گرفت و ملوانان حرفه‌ای باعث شهرت اینجا شدند و ونیز تبدیل شد به شهر ملوان‌ها و نیروهای دریایی. ونیز تا مدت‌ها مستقل بود به همین دلیل همه مردم شهر در برابر تهاجمات بسیج می‌شدند.

در گذشته رسم بر این بود که وقتی دشمنی به این شهر حمله می‌کرد تمام مردان بین ۱۸ تا ۶۰ سال به جنگ فرا خوانده می‌شدند. طبق اسناد تاریخی در سال ۱۳۳۸ میلادی ۳۰ هزار نفر از مردان ونیزی آموزش نظامی دیدند و خود را برای دفاع از شهر آماده کردند. به این ترتیب و درطی سال‌ها ونیز از یک شهر کوچک ماهیگیری روی جزیره‌ها به یک شهر بزرگ تجاری تبدیل شد.

مشهور است که در قرن پانزدهم میلادی در بندرگاه این شهر بیشتر از ۳۰۰۰ کشتی تجاری پهلو می‌گرفتند که همگی متعلق به اهالی این شهر بودند. شهر روی آب تا سال ۱۷۹۷ یک جمهوری مستقل بود. اما حمله ناپلئون بناپارت باعث شد که اینجا استقلال خودش را از دست بدهد.

ناپلئون بعد از تصرف شهر کنترل آن را به دست اتریشی‌ها سپرد. سرانجام در سال ۱۸۶۶ و بعد از هفته‌ها جنگ سخت، ونیز به صورت بخشی از ایتالیا درآمد. دوران اشغال برای این شهر بسیار مصیبت‌بار بود چون تعداد زیادی از بناهای تاریخی در همان زمان از بین رفتند اما ونیز در آب‌های ساحلی غرق نشد و در نیمه دوم قرن نوزدهم به بندری جذاب برای گردشگران تبدیل شد. این شهر از معدود شهرهایی بود که از چنگ جنگ جهانی دوم جان سالم به در برد و تقریبا بافت تاریخی‌اش را حفظ کرد.

عجایب ونیز

سیستم حمل‌ونقل عمومی ونیز بسیار جالب است. در این شهر ۲۵ خط اتوبوسرانی آبی وجود دارد. البته این اتوبوس‌ها بیشتر برای جابه‌جایی اهالی شهر هستند. اغلب گردشگرانی که به این شهر می‌روند دوست دارند به شیوه سنتی در این شهر جابه‌جا شوند و گردش کنند. قایق‌های سنتی و کلاسیک ونیز که به «گوندولا» مشهور هستند به یکی از روش‌های کسب درآمد برای ونیزی‌ها تبدیل شده‌اند. البته از این قایق‌ها برای جشن‌ها و مراسم سنتی دیگر هم استفاده می‌شود.

نکته جالب اینجاست که مردم این شهر به جای خودوری شخصی قایق شخصی دارند. گردشگرانی که برای دیدن ونیز می‌آیند در فرودگاه سن مارکو (همان مارکوپولو) از هواپیما پیاده می‌شوند.  ونیزی‌ها این  فرودگاه و همچنین میدانی در شهر را به اسم مارکوپولوی جهانگرد که از اهالی اینجا بوده نامگذاری کرده‌اند. این فرودگاه ۲۰ کیلومتر با شهر فاصله دارد و دروازه ونیز هم محسوب می‌شود.

علاوه بر همه نام‌ها ونیز را می‌شود شهر موزه‌ها هم نامگذاری کرد. ونیز با اینکه شهری کوچک است، موزه‌های زیادی دارد. این موزه‌ها نقش بسیار مهمی در جلب توریست‌ها دارند. در ونیز ده‌ها موزه وجود دارد که در آنها   نمونه‌های آثار هنری، معماری و صنعتی این شهر و ایتالیا نگهداری می‌شود.

چند کلیسای تاریخی و بزرگ هم از دیدنی‌های شهر به شمار می‌آیند که سن مارکو و سانتاماریا دلاسالوت معروف‌ترین آنها هستند. یکی‌از جذابیت‌های این شهر در هنگام جزر و مد مشاهده می‌شود؛ یعنی هنگام بالا آمدن آب دریا قسمتی از مناطق جدید شهر که به صورت معمولی خشک هستند زیر آب فرو می‌روند؛ به این معنا که در بعضی از قسمت‌های شهر به طور معمول آب‌گرفتگی اتفاق می‌افتد.

به‌همین‌دلیل در ساختن ساختمان‌های این قسمت از شهر و همین طور قسمت تاریخی از مصالحی استفاده شده که  به آب حساس نباشند. درحقیقت این مصالح بدون آب خاصیت خودشان را از دست می‌دهند و فرو می‌ریزند؛ درست مثل پایه‌های سی‌وسه‌پل در اصفهان. به همین دلیل ممکن است در این شهر منظره‌های جالبی به چشم بیاید؛ مردمی که با چکمه در مغازه‌ها خرید می‌کنند یا روی صندلی نشسته و قهوه می‌خورند. همین موضوع و هماهنگی زندگی با وجود آب دریا، بسیاری از توریست‌ها را شگفت‌زده می‌کند. ونیز شهری است که زندگی در آن به خاطر آب دریا جریان دارد.